Bệnh viêm mũi là một trong những bệnh lý phổ biến về đường hô hấp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người mỗi năm. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm mũi sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.
1. Bệnh viêm mũi là gì?
Viêm mũi là tình trạng viêm nhiễm hoặc kích ứng ở niêm mạc mũi, gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa mũi. Viêm mũi có thể là cấp tính hoặc mạn tính và được chia thành nhiều loại, trong đó phổ biến nhất là viêm mũi dị ứng và viêm mũi do virus (cảm lạnh).
2. Các loại viêm mũi thường gặp
2.1. Viêm mũi dị ứng
- Do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các dị nguyên như: phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, nấm mốc…
- Thường mang tính chất mạn tính, tái đi tái lại theo mùa hoặc khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.
2.2. Viêm mũi cấp tính
- Thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra, điển hình như trong cảm cúm, cảm lạnh.
- Có thể tự khỏi trong vài ngày đến một tuần nếu được chăm sóc đúng cách.
2.3. Viêm mũi vận mạch
- Không do dị ứng hay nhiễm trùng, thường liên quan đến rối loạn hệ thần kinh giao cảm điều khiển mạch máu trong mũi.
- Dễ bị kích hoạt bởi thay đổi thời tiết, mùi hương, khói bụi.
2.4. Viêm mũi mạn tính
- Kéo dài trên 3 tháng, có thể do viêm xoang, polyp mũi, lệch vách ngăn…
3. Nguyên nhân gây bệnh viêm mũi
- Tác nhân dị ứng: phấn hoa, khói bụi, lông thú, mạt bụi, nấm mốc…
- Virus, vi khuẩn: phổ biến trong mùa lạnh, mùa mưa.
- Thời tiết thay đổi thất thường, môi trường ô nhiễm.
- Cơ địa dị ứng, yếu tố di truyền.
- Dùng thuốc xịt mũi kéo dài hoặc hóa chất gây kích ứng niêm mạc mũi.
4. Triệu chứng thường gặp
- Nghẹt mũi, chảy nước mũi trong hoặc đặc.
- Hắt hơi liên tục, ngứa mũi.
- Giảm khứu giác, đau đầu nhẹ.
- Mỏi mệt, khó ngủ (với viêm mũi kéo dài).
- Chảy dịch xuống họng gây ho, khàn tiếng.
5. Cách điều trị bệnh viêm mũi
5.1. Điều trị nội khoa
- Thuốc kháng histamin: Giảm triệu chứng dị ứng (hắt hơi, chảy mũi, ngứa mũi).
- Thuốc xịt mũi corticosteroid: Giảm viêm, phù nề niêm mạc mũi.
- Thuốc co mạch mũi: Thông mũi nhanh nhưng không nên dùng quá 5-7 ngày để tránh phụ thuộc.
- Thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm khuẩn): Cần kê toa bởi bác sĩ.
5.2. Điều trị hỗ trợ tại nhà
- Xịt rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày.
- Xông hơi bằng tinh dầu (bạc hà, khuynh diệp) giúp giảm nghẹt mũi.
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi, cổ khi trời lạnh.
5.3. Điều trị bằng phương pháp chuyên sâu
- Trong trường hợp viêm mũi mạn tính, bác sĩ có thể chỉ định:
- Phẫu thuật vách ngăn mũi lệch.
- Đốt cuốn mũi, cắt polyp nếu có.
- Liệu pháp miễn dịch với viêm mũi dị ứng nặng, kéo dài.
6. Cách phòng ngừa viêm mũi hiệu quả
- Tránh tiếp xúc với các dị nguyên gây viêm mũi.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.
- Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, dùng máy lọc không khí nếu cần.
- Không dùng chung khăn, vật dụng cá nhân.
- Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống, ngủ nghỉ và luyện tập thể dục đều đặn.
Kết luận
Bệnh viêm mũi không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống nếu không điều trị đúng cách. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh và duy trì sức khỏe hô hấp tốt. Hãy thăm khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường.
